كه ماشين چه بي رحم است و چه خطرناك
دكتر علي شريعتي
در تاكسي نشسته ام. و طبق معمول در ترافيك و من نظاره گر اطرافم هستم و ياد آوري خاطرات.چه درختان زيبايي!!اين خيابان چه رهگذراني و چه عاشقاني رو به خودش نديده.چه روز هايي و چه فصلهايي و چه كساني از اون گذشتند؟خياباني كه درختان سر يه فلك كشيده اش آنچنان برآن سايه انداخته كه گويي هميشه سقفي بر سرش داردفصلها كه مي آيند رنگ هر فصل را به خوبي مي توان حس كرد. بهار و سبزي تازه اش،تابستان و رنگ سبز پخته اش و پاييز و برگريزانش كه برگهاي از همه رنگش سنگ فرشش مي شه و زمستان كه شاخه هايش لحافي سفيد بر سر مي كشند......در همين فكر ها هستم كه از راديو خبري را مي شنوم ،كه چندي پيش هم آوازه اش را شنيده بودم و سخت خاطرم را آزرده بود طرح تعريض خيابان وليصر قطعي است نا خود آگاه نمي دونم چي شد كه اشكهام راه افتاد و دلم لرزيد.يعني اينقدر جمعيت زياد شده؟يعني تا اين حد؟فكر نمي كردم به اين زوديها طرح به جان درختان افتادن توسط عاملان و غير عاملان قطعي شود. در همين افكار بودم كه ادامه خبر را شنيدم:هيچ آسيبي به درختان اين خيابان نخواهد رسيد و اين خيابان ،داراي چهار باند خواهد شد،دو باند كندرو؛ دركنار و باند تند رو در وسط خيابان!تا اين رو شنيدم كه آسيبي به درختان نخواهد رسيد،پوز خندي از ته دل زدم
چندي پيش،بعد از برداشتن روزنامه ايران، براي مطالعه،با تيتر عجيبي مواجه شدم كه مبني بود بر:آسيبديدگي درختان وليعصر همان شب از شبكه اي در تلويزيون كه يادم نيست چه شبكه اي بود،گزارش و مصاحبه اي مبتني بر آن مطلب پخش شد و چقدر اعصابم خورد شد كه،با آنكه مسئولان مي دانند علت اين امر ،عدم رسيدگي و هواي بد و جمعيت زياد است،حد اقل تلاشي ناچيز براي بهبود اين وضعيت نمي كنند.مانند خيلي مسائل ديگر
دو روز بعد،تيتري عجيب تر ديدم كه تيترش بدين ترتيب بود:طرح تعريض زيبا ترين خيا بان پايتخت بسيار كنجكاو شدم و مشغول خواندن. و بعد فهميدم كه چه خبر بوده و اين زمزمه ها براي چه بوده.آنوقت فهميدم كه آنقدر شلوغ شده و شده....كه جمعيت و پولي كه به جان باغها و خانه هاي قديمي تهران افتاده بود،حالا به جان آن درختان دوست داشتني بر ِ خيابان هم شده است حالا چيزي به نام ماشين و جمعيت است كه به جان تك تك خيابان ها و درختانش افتاده است .چقدر از خواندن اين مطالب ناراحت شدم،براي من،مني كه عاشق درختان زيباي وليعصر(همان پهلوي سابق و زمان پدر بزرگهامون)سخت و درد آور بود.ولي هنوز خواندن آن مطلب ،برايم اميدي باقي گذاشته بود و آن فقط اين بود:اجراي اين طرح قطعي نيست برايم بسيار جالب بود كه دو روز قبل ،مصاحبه و خبري مبني بر نگراني براي آسيب ديدگي درختان وليعصر پخش مي شود و درست دو روز بعد، اخبار تعريض خيابان منتشر مي شود.و بردلم كه از خشك شدن درختان اين خيابان به درد آمده بود،چنگ مي اندازد.يكبار با خودم فكر كردم كه چرا انسانيت واقعا در حال از بين رفتنه؟يعني واسه آدما جز پول و ماشين و ماديات هيچ چيز ديگه مهم نيست؟آخه چرا به جون درختان و خيابانها و خانه هاي قديمي افتاده اند و به جايش برجهايي بلند مي سازند كه قدرت ديدن كوهها را هم از ما گرفته اند؟ با وضع آلودگي هوايي كه در تهران به اوج خود مي رسد كه اگر همين چند درخت هم وجود نداشته باشد....دلم مي گيرد،گويي هيچ كس جوابي براي حرفهاي من ندارد
در تاكسي نشسته ام و در افكارم غوطه ور كه باز در تكرار اخبار مي شنوم؛ كه تعريض خيابان وليعصر،حد فاصل ميدان ونكتا......قطعي است......و همچنين طرحي براي چهار راه پارك وي تا تجريش نيز در نظر گرفته خواهد شد!!! مسئولان اطمينان كامل به مردم مي دهند كه اين طرح بدون آسيبي به درختان اين خيابان اجرا شود!!!پوز خندي از ته دل مي زنم و
مي گويم كدام قول درست در اومده كه اين يكيش؟و باز هم صداي گوينده كه از مسئولي نقل مي كند:زيبايي اين خيابان حفظ خواهد شد چيزي شبيه خيابان چهار باغ اصفهان!!!!!!چهار رديف درخت، به جاي دو رديف درخت كاشته خواهد شد.خوب يادم هست كه زماني خيابان مير داماد را نيز به چهار باغ اصفهان تشبيه كرده بودند!!!!ولي زيبايي كنوني خيابان وليعصر كجا و مير داماد كجا؟ بر فرض چهار رديف نهال هم كاشته شود،ديگر آن پياده روي زيبا وسر پوشيده اين خيابان كه با برگهاي اين درختان فرش شده و چترش شاخه هاي انبوه آن است،كجا خواهد رفت؟همه چيز شده است:پول_منفعت و ماشين و تكنولوژي شهر جاي ماشين ندارد، در پاركينگ يك خانواده 4 نفري، شش عدد ماشين خوابيده است!!!خيابان را تعريض كنند و درختان از بين بروند،ماشينها را چه خواهند كرد؟كدام طرح به اجرا در اومده؛ براي كنترل و حل مشكل ترافيك موثر واقع شده؟كه اين يكي بخواد بشه؟نه!مشكل ما از جاي ديگري است
چه روز ها وچه ساعتها و دقيقه هايي و چه كساني در همين پياده رو قدم زدند!!درختانش قطع نخواهد شد ولي مطمئنم زيباييش از بين خواهد رفت و همان ساعت كه اولين كلنگ را كه بر آن خيابان مي كوبند چه كساني كه خوشحال نخواهند شد و به مقصود خود خواهند رسيد و دل من چه بيتابانه خواهد لرزيد. خيلي خوب مي دانم كه مدتهاست كه پول و منفعت و ماديات شعار همه گشته است و خاطرات و انسانيت و معنويت را سالهاست مدفون كرده اند و روزي طوفاني همان دفن شده را نيز با خود خواهد برد به خاطر تكنولوژي و شعاري به نام پيشرفت!!ولي به چه قيمت؟تا به كي بايد منتظر ويران شدن باغهاي ديگر باشيم و قتل درختان زيبا؟
برجها؛ زيادشدند،فرصت نگاهي بر كوهها را هم گرفتند
درختان؛ قطع گشتند و تبديل به ساختمان شدند
درختان و خانه هايي؛ ويران شدند،براي گذشتن بزرگراه
بس نيست؟گاهي با خود فكر مي كنم كه آيا واقعا اينقدر زندگي ماشيني مهم گشته است؟و مقامي والا پيدا كرده است و پول و منفعت آنچنان هويت قوي بين مردم به وجود آورده كه چشم همه را كور كرده است؟آيا تا بدين حد كه تعدادي درخت اضافه كرده اند؟نمي دانم جز آهي و افسوسي
آسيب به درختان وليعصر قشنگتربن مجموعه درختي پايتخت، در معرض خطر قرار گرفته و در حال نابودي است
جوي زيباي اين خيابان كه زماني پر از آبهاي جاري شده از كوهها بود و چه آب زلالي از آن گذر مي كرد، امروز مدفن زباله هاي شهر وندان گشته و پوست ميوه كودكان و كاغذ پاره روزنامه بزرگان! و چه درد ناك است
از طرفي ديگر،عدم رسيدگي شهر داري و جمع زباله نيز بر اين موضوع دامن زده است
اين در حالي است كه مسئولان كنترل ترافيك كشور و شهرداري،در عين نابودي اين خيابان، در فكر تعريض خيابان اند
به راستي چه بايد كرد؟
ترافيك و حل مشكل؟ امروز اين خيابان را تعريض مي كنندو از بين مي برند يا نمي برند ولي آيا مشكل ترافيك فكر مي كنيد به اين راحتي ها حل شدني است؟ به راستي كه مشكل از جاي ديگري است. بر فرض ،امروز اين خيابان هم تعريض شد چند سال ديگر كه تهران از ماشين لبريز شد و ماشينها بيشتر شد و جمعيت بيشتر،آيا مي شود اين خيابان را از چهار باند تبديل به شش باند كرد؟!!!!!؟ فكري اساسي و چاره اي به از اين انديشيدن بسيار نكوست
فقط يك سوال دارم:آيا آخرين راه همين است؟؟؟؟ و مشكل ترافيك با همين كار و نابود كردن شكل خيابان تاريخي ،كه آوازه اين خبر را بار ها شنيده بودم، كه از طرف سازمان ميراث فرهنگي كشور اعلام شده ، دير يا زود در ليست ميراث فرهنگي جهاني، يونسكو،قرار خواهد گرفت،حل خواهد شد؟
